Instagram sayfama bakmış olanlar kendimi "sıfır atık acemisi" olarak tanımladığımı bilir. İlk olarak Trash is for tossers sitesinin sahibi Lauren Singer'ın TED Teen konuşmasına rastlamamla başlayan farkındalığım bu konuda diğer yazan çizen blogger, instagrammer'ları keşfetmemle yavaş yavaş kendi hayatıma taşımama yardımcı oldu.
(Okuma önerisi: Sıfır atık)
Hatta geçen yıl Ekim ayını Çöpsüz yaşam / sıfır atık ayı ilan edip her gün instagramda öneriler paylaşmış burda da haftalık derlemeler yapmıştım. İşte ilk o zaman balmumu kağıt diye bir şey duydum. Ama birçok ürün gibi bu ürünü de yabancı sitelerde görmüş Türk muadili yok diye düşünmüştüm. (Okuma önerisi: 28 Günde Sıfır Atık Yaşama Giriş) Sonrasında bir gün story'de yine konu streç filmlere gelince instagramda bir arama yapayım dedim ve karşıma Mumo Wrap çıktı. Ben de hemen bir ekran görüntüsü alıp paylaştım meraklısı için. Sonra onlar da beni görünce ürünü kendim denemem için 3'lü bir paket yolladılar.
Ürün çok tatlı desenli 3 farklı boy balmumu kaplı saklama kumaşından oluşuyor. Tek yapmanız gereken soğukça bir suda ürünü yıkayıp kurulayıp sonra da gerektiğinde elinizde ısıtarak kapatacağınız kabın üzerinde şekil vermek. Sonra işi bittiğinde yine yıkayıp kurulayıp kaldırmak.
Üstelik sadece kabın üzerine sararak değil de direkt sandviç, meyve vs gıdaları da sararak yanınızda taşımınızı da sağlıyor.
Mumo Wrap'i bu kadarla anlatmayı bırakmak istemedim ve onlara hikayelerini sordum.
İşte Işınsu ve Erdem'in girişimcilik hikayesi:
Türk İşi Minimalizm (TİM): Önce sizi tanıyalım mı?
Işınsu: Biz iki doğa sever, ilkokul arkadaşıyız.
Erdem, iç mimar ve tasarımcı; daha önce farklı alanlarda üretim tecrübesi var ve bu kombinasyonu insanların hayatına katkısı olan ürünler tasarlayarak ve üreterek hayata geçirmeyi seviyor. Tüm Mumo'lar kendi atölyemizde Erdem'in sevgisiyle, emeğiyle üretiliyor. Bense, iş hayatına kurumsal yapıda başlayıp, daha sonra yeni girişimlerde iş geliştirmeden sorumlu olarak çalışmayı tercih etmiş ve doğaya katkı sağlayan bir işi olmasını hayal eden bir gıda mühendisi ve anneyim. Mumo, benim mutfağından çıktı ve büyüdü. Biz bir arada birbirimizin eksiklerini tamamlayarak çok keyifle Mumo'yu emek emek büyütmeye çalışıyoruz, yaptıklarımızı çok seviyoruz. Aynı zamanda Mumo'nun ilk kullanıcıları olarak artık evlerimizde neredeyse hiç buzdolabı poşeti veya streç film kullanmadan yaşar hale geldik. Hayalimiz dokunduğumuz herkeste plastiğin çevreye ve hayatımıza etkisi konusunda bir farkındalık yaratmanın yanı sıra pratik ve sağlıklı alternatiflerin olduğunu göstermek. TİM: Mumo tam olarak nedir peki? Erdem: MUMO, bir yiyecek saklama kumaşı, gündelik hayatta kullandığımız buz dolabı poşeti ve streç film'e alternatif bir ürün. Balmumu, Çam Ağacı Reçinesi ve hindistan cevizi yağının kumaşa emdirilmesiyle üretiliyor. Doğal olarak sahip olduğu mikro gözenekler sayesinde içindeki ürünün nefes almasını sağlıyor ve böylece plastik denklerine göre çok daha fazla uzun süre taze saklayabiliyor. Üstelik, doğadan çıkan, doğal olarak antibakteriyel ve yenilebilir malzemelerden üretildiği için sağlık açısından son derece güvenli, tekrar tekrar kullanılabiliyor ve kullanım ömrünün sonuna geldiğinde de doğayı plastik atığı ile kirletmiyor. TİM: Bu ürün nerden aklınıza geldi? Işınsu: Ürünün Amerika'da üretilen markalarından birinin videosunu Facebook'ta görmem ile başladı her şey. Erdem (ortağım) benim ilkokul arkadaşım ve hep onunla beraber bir iş kurmayı ya da arkadaşlarımız var olan işlerini geliştirmeyi konuşurduk ancak çok ileri taşıyamazdık, Mumo ile değişti her şey. Ben Erdem'e gidip bu ürünü beraber yapmak ister misin diye sordum? O gitti Eminönü'nden balmumu, reçine ve jojoba yağı aldı ve böylece denemelere başladık. TİM: Daha önce kullanmış mıydınız? Işınsu: Daha önce ikimiz de bu ürünü ya da bir benzerini kullanmamıştık, ilk denemeleri yapmaya başladığımızda, dünyanın farklı yerlerinde üretim yapan iki markadan örnek ürün satın aldık ve bu şekilde kullanmaya başladık biz de, 2017 yazında. TİM: Bu ürünü yapmak İçin var olan bir işten ayrıldınız mı yoksa paralel götürdüğünüz bir iş daha var mı? Işınsu: Ben Ekim 2017'den beri aynı zamanda tam zamanlı olarak başka bir işte çalışıyorum. Erdem: Ben de ağırlıklı olarak Mumo'ya odaklanmakla birlikte, yakın bir arkadaşımızın kurmuş olduğu Salto Tasarım adı altında, sıfır atık konusuna duyarlı, ahşap ve dağcılık malzemelerinden üretilen çocuk parklarına da iç mimar olarak destek veriyorum. Salto tasarımla ilgili de burada ufak bir parantez açalım, Salto Tasarım özellikle plastik ve kanserojen malzemeler içerebilen çocuk parklarına doğal malzemelerden alternatif oluşturan bir firma. Bunun yanı sıra çocukların fiziksel gelişimine, açık havada vakit geçirmelerine ve birbirleri ile etkileşimlerine de destek veren ve güvenlik konusunda çok dikkat edilmiş oyun modülleri var.
TİM:İlgi nasıl? Bilenler ve bekleyenler var mıydı pazarda yoksa kendinizi anlatmak zor mu oldu
Işınsu: İlgi konusu biraz karmaşık bana kalırsa. Bu iş halen fikir aşamasındayken kime söylesek çok heyecanlandı, meğer kimse streç filme bayılmıyormuş, bunu görmüş olduk. Bizi en çok motive eden unsurlardan birisi buydu kendi adıma konuşmam gerekirse. Ancak bunun yanı sıra streç film ve buzdolabı poşetini hayatından çıkartıp Mumo kullanmaya başlamak ciddi bir alışkanlık değiştirme meselesi. Kafaya koyunca yapılabilen bir şey bana kalırsa, biz de kendi hayatlarımıza adım adım soktuk diyebilirim. Bu sebeple de tanıtmak ve duyurmak, insanların bir seçim hakkı olduğunu fark etmelerini sağlamak çok önemli.
Pazarda bizi bekleyen kitle konusuna gelirsek, gözlemlediğim kadarıyla, özellikle sağlıklı yaşam ve sağlıklı beslenme alanında farkındalığı yükselmiş, paketli gıda kullanmayı çok aza indirgemiş, ev dışında bile kendi yiyeceğini yanında taşıyan bir kitle var ve bu kitle Mumo'yu duyduğu andan itibaren çok seviyor ve çok hızlı bir şekilde yaşamlarına entegre edebiliyorlar. Bunun yanı sıra bir de okul çağında çocukları olan anneler var Mumo'yu hızlı bir şekilde sahiplenip evlerine dahil eden. Bir de diyetisyenler ve sizin gibi daha az tüketmeye odaklanmış kişiler için de çok cazip bir ürün tabi.
Kendimizi anlatmak ürünü kısa bir şekilde tanımlamak zor olduğu için zor oluyor bence hala, Mumo diye kısaltabiliyoruz ürünü tanıyanlar ve kullananlar için ama İngilizce tanımı gibi (beeswax food wrap) kısa ve öz bir tanımlama yapmakta çok zorlandık ve hala zorlanıyoruz. Sizce Tekrar kullanılabilen, doğal, yiyecek saklama kumaşı kendini açıklayabiliyor mu ürün adı olarak?
Erdem: Bence pek kimsenin streç film ile bir problemi yok. Streç film öyle ciddi bir alışkanlık haline gelmiş ki, iyi mi kötü mü üzerine kafa yormaya bile fırsatımız olmuyor. Mumo gibi bir ürünü kullanmaya başlamak, hızlı bir alışkanlıktan vazgeçmek demek, dolayısıyla mutfakta vakit geçiren biri olarak çok kolay olduğunu söyleyemem. Yıkanması, kurutulması ve muhafaza edilmesi farklı bir süreç gerektiriyor. Bu sürecin, kendi adıma "ne yapıyorum ben" üzerine düşünme fırsatı sağladığını gördüm. Hızlıca kullanıp çöpe attığınız bir ürün sizi sadece konfor alanında tutuyor ve düşünme fırsatı vermiyor. Hem zihnimizin uyuşması hem bedensel sağlığımızın bozulması (kanser görülme oranının artması vb) hem de doğanın dengesinin ciddi şekilde bozulmasının nedenlerini farketmek önemli diye düşünüyorum.
Bu farkı anlatabilmek o kadar kolay ve hızlı olmuyor, ama anlatmayı başarabildiğimizde ilgi de aynı oranda geliyor.
TİM:Genel olarak sizin de evde /işte sıfır atık için aldığınız farklı önlemler var mı?
Işınsu: Mumo kullanmak, organik gıda pazarından alışveriş yapmak (pazarda verilen kese kağıtlarını yırtılana kadar tekrar tekrar kullanmak), normal marketlerden alışveriş yaparken torba almayıp kendi çantamla gitmeyi de bir süre denemiştim ancak çok zorlandım açıkçası, bir de evde çöp poşeti olarak kullandığım plastik poşetlere henüz bir alternatif getiremediğim için market poşetlerini de en azından iki kere kullanarak çöpe gönderiyorum şimdilik (aslında hayalim balkonda ya da oturduğum apartmanda bir açık alanda kompost yapmaya başlamak ve çıkarttığım çöp miktarını minimuma indirmek), geri dönüşüm için çöpleri ayrıştırmak, paketli gıdaları mümkün olduğunca az tüketmek, işe yemek götürüp getirirken yıkanıp tekrar kullanabilen ürünlerle taşımayı tercih etmek. Deterjan/temizlik ürünlerini mümkün olduğunca doğal ve en büyük boy çeşitlerden tercih etmek. Kozmetikleri yine mümkün olduğunca el yapımı tamamen doğal olanlardan tercih etmek. Oğluma mümkün olduğunca az eşya/oyuncak almak, aldığımda da ahşap/karton oyuncaklar tercih etmek (akrabalarımızdan, arkadaşlarımızdan gelenler konusunda bir yönlendirme yapmıyorum şimdilik). Kullanmadığım eşyaları ihtiyaç sahiplerine iletmek (senede 1 kere ancak ayrıştırma yapabiliyorum, daha gidecek çok yolum var)
Erdem: Mumo'nun bütün süreci için atık ve sürdürülebilirlik konularını çok ciddiye alıyoruz. Mumo'nun ambalajı tamamen geri dönüştürülmüş kağıttan ve ambalaj üzerindeki pencerelerden çıkan normalde atık olacak kağıtları kartvizit olarak kullanıyoruz. Mumo'ların kaplandıktan sonra kenarlarından çıkan atıkları soba yakan dostlarımıza çıra olarak kullanılması için veriyoruz. Yerel malzemeler kullanmaya gayret ediyoruz.
Bu kadar yeni öğrenilen bir alanda cesaretle adıma atan Işınsu ve Erdem'e başarılar diliyorum.
Bu yazıyı beğendiyseniz diğer sıfır atık etiketli yazılara göz atmayı unutmayın.
Balmumu Kumaşlardan da bahsettiğim Günlük Hayatta Sıfır Atık videom: